De afgelopen (bijna) twee jaar, stonden vol in het teken van het coronavirus. Er gebeurde veel; zowel in de maatschappij als in arbeidssituaties. En dat bracht ook weer nieuwe risico's voor werken met zich mee. Echter, hoewel de pandemie nog niet volledig over is, verwacht de Arbeidsinspectie (tot 1 januari nog 'Inspectie SZW') in 2022 volledig terug te kunnen keren naar de gewoonlijke priotering. Daarbij gaat de inspectie uiteraard wel de ervaringen van het werk met de corona crisis meenemen, zoals nieuwe manieren van interveniëren.
In het Jaarplan 2022 staat wat de Nederlandse Arbeidsinspectie in 2022 gaat doen en hoe de Inspectie resultaten en effecten wilt bereiken. Het Jaarplan 2022 is het laatste uitvoeringsjaar van het Meerjarenplan 2019-2022. Hieronder vind je een samenvatting van de plannen.
Prioriteiten van Inspectie Control Framework
Om de gehele handhavingsketen te versterken, worden er vanaf 2018 extra middelen vrijgemaakt, onder de noemer Inspectie Control Framework. Dit loopt in 2022 op naar 50,5 miljoen euro extra. Dit geld wordt ingezet voor de belangrijkste prioriteiten van de Inspectie. De belangrijkste prioriteiten van de Inspectie in 2022 worden hieronder toegelicht.
1. Inzet op eerlijk werk en aanpak arbeidsuitbuiting
Het aanpakken van oneerlijk werk, illegale tewerkstelling en arbeidsuitbuiting is de belangrijkste prioriteit van het ICF. Iets minder dan 60% van de ICF gelden zal tot aan 2023 daaraan besteed worden. Tevens zal een flink deel van de inzet op eerlijk werk zitten in de aanpak van in-strijd-met-de-regels opererende bedrijven in de uitzend-, distributie-, de schoonmaak- en de zorgsector.
2. Voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen
Om blootstelling aan gevaarlijke stoffen te voorkomen, zal er onder meer vaker geïnspecteerd worden bij grote chemische installaties (minimaal 90%) en wordt er in 2022 ingezet op de procesveiligheid en de bestrijding van acute chronische blootstellingsrisico's aan gevaarlijke stoffen bij Brzo-bedrijven en overige (chemische) bedrijven.
* brzo-bedrijven zijn bedrijven die vallen onder het "Besluit risico's zware ongevallen".
3. Betere naleving van arbozorg verplichtingen
De Inspectie zette vanaf 2019 al extra in op de verbetering van de naleving van de kernverplichtingen van de Arbeidsomstandighedenwet. Nu doet de Inspectie hier nog een schepje bovenop en wordt bij alle arbo-inspecties standaard gecontroleerd op minimaal de aanwezigheid van de Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E), het plan van aanpak en bij voorkeur ook op de kwaliteit en inhoud hiervan. Daarnaast wordt nu ook binnen meerdere programma's controle verricht op het basiscontract met een arbodienst of -arts.
4. Aanpakken van het risico op arbeids(markt)discriminatie
Nog altijd is arbeids(markt)discrimantie een groot probleem. Eind 2022 zal daarom de online vacaturescanner worden ingezet, waardoor arbeids(markt)discriminatie meer zichtbaar wordt gemaakt. Ook zal er eind 2022 een concept van de toezichtsnormen gereed zijn voor afstemming met beleidsmakers en werkgevers.
Omdat de problemen intern ongewenst gedrag en discriminatie in de sector Sociale Werkvoorziening al jaren spelen, zal de Inspectie samen met betrokken partijen onderzoek doen naar de achterliggende oorzaken en een werkwijze ontwikkelen om deze problemen aan te pakken.
5. Het aanbrengen van een balans tussen actieve en reactieve inspecties
Het is van belang dat de Inspectie niet alleen onderzoekt wat er fout is gegaan bij een bedrijf, maar ook interventies doet die de veiligheid en gezondheid bevorderen. Preventie is namelijk erg belangrijk.
6. Het versterken van de informatiepositie
Data en informatie speelt een belangrijke rol bij het vinden van nieuwe risico's. Daarom heeft de Inspectie ten doel gesteld beter gebruik te gaan maken van de beschikbare data binnen de organisatie, bij ketenpartners en bedrijven. Tevens kan er met data experimenten worden onderzocht waar eigen data en nieuwe bronnen kunnen helpen om regelovertreders en risicobedrijven doeltreffender en doelmatiger te vinden. De Inspectie verwacht in 2022 te kunnen werken met een pilot- en productieomgeving voor het werken met data.
Risico's door corona crisis
De pandemie zorgde ervoor dat er nieuwe risico's zichtbaar werden. Zoals risico's die ontstonden door het massaal thuiswerken en arbeidsrisico's in sectoren zoals pakketbezorging waar de productie sterk moest worden opgevoerd. Maar denk ook aan de risico's in de vleesverwerkende industrie, waar besmettingen een groter risico vormde.
Meer aandacht voor arbeidsmigranten
De voorgaande jaren was er al veel aandacht voor de arbeidsmigranten en hun kwetsbare positie, maar dit zal ook volgend jaar een belangrijk onderwerp zijn. Een deel van de Nederlandse economie wordt namelijk steeds afhankelijker van arbeidsmigranten. En soms worden deze werknemers onderbetaald, werken ze te lang en hebben ze slechte huisvesting. Daarom zal de Inspectie alle meldingen onderzoeken en opvolgen waar dat kan. Bij verdenking van arbeidsuitbuiting kan er strafrechtelijk vervolgd worden en bij ernstige overtredingen van de arbeidswetten zal er bestuursrechtelijk opgevolgd worden.
Directie Meldingen en Verzoeken
De vorming van een directie Meldingen en Verzoeken is een belangrijke aanpassing die in 2022 plaatsvindt. Hier komen alle meldingen, kennisgevingen, verzoeken, aanvragen, klachten en signalen binnen en worden ook hier behandeld en afgehandeld. Er zijn twee meldingenprogramma's namelijk:
- Meldingen, verzoeken en preventie ongezond en onveilig werk
- Meldingen, verzoeken en preventie oneerlijk werk
De Inspectie wil met de Meldingen en Verzoeken directie het reactieve proces verder verbeteren, de samenwerking met partners verder versterken en nog beter zichtbaar maken wat er met meldingen en verzoeken gebeurt.
Eerlijk, gezond en veilig werk & bestaanszekerheid
De Nederlandse Arbeidsinspectie werkt aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen. Daarom zijn dit ook de drie belangrijkste pijlers in het Jaarplan 2022. De Inspectie heeft voor elk van de drie onderwerpen de hoofddoelen opgesteld voor 2022.
Doelen eerlijk werk in 2022
Ook 2022 staat in het teken van de inzet versterken om oneerlijk werk en arbeidsuitbuiting op de Nederlandse arbeidsmarkt tegen te gaan. De programma's hebben volgend jaar de volgende doelen:
- Het aanpakken van misstanden
- Het blootleggen van mechanismen op de arbeidsmarkt
- Het bevorderen van goed opdrachtgeverschap
- Het bevorderen van eerlijke beloning en bewustzijn daarover bij werkenden
De doelen die zijn opgesteld zijn voor de bescherming van kwetsbare groepen aan de onderkant van de arbeidsmarkt en voor signalering en een gerichte aanpak van misstanden.
Doelen gezond en veilig werken in 2022
De Inspectie heeft de volgende doelen opgesteld voor gezond en veilig werken in 2022:
- Aanpakken van onveilige en ongezonde werksituaties, blootleggen van de achterliggende oorzaken en ontwikkelen van een bijpassende effectieve aanpak;
- Onderzoeken van arbeidsongevallen en klachten over werksituaties en machines. Het doel is om ervan te leren, werkgevers te wijzen op tekortkomingen, handhavend op te treden waar nodig is;
- Bijdragen aan meer bewustwording van werkgevers en werknemers van de gevaren van ongezond en onveilig werken;
- Niet alleen bij de desbetreffende werkgever interveniëren, maar ook bij andere betrokken partijen.
Ook goed om te weten: in 2022 blijft de Inspectie inzetten op arbozorg en gaat ze verder met de uitvoering van de gedifferentieerde aanpak van ongevalsonderzoek.
Doelen bestaanszekerheid in 2022
De overheid zet zich middels het stelsel van werknemersverzekeringen, volksverzekeringen en inkomensvoorzieningen in om armoede te voorkomen of te verzachten en schulden op te lossen. Daarbij is het ook de taak van werkgevers om te zorgen dat mensen een fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen.
De Inspectie heeft voor 2022 de volgende doelen opgesteld omtrent bestaanszekerheid:
- De partijen in het stelsel inzicht bieden in de doeltreffendheid van de uitvoering van het stelsel van werk en inkomen. Dit wordt gedaan door inzicht te geven in trends, knelpunten en risico's;
- Bijdragen aan een effectieve uitvoering van decentrale taken op lokaal niveau binnen het stelsel van werk en inkomen.
Meer informatie
Uiteraard hebben we niet het hele Jaarplan 2022 in deze blog uitgeschreven. Als je benieuwd bent naar de inhoud van het hele Jaarplan 2022, raden we je aan om het hele Jaarplan 2022 via de website van inspectieszw.nl te raadplegen.
Wil je als werkgever zelf nagaan hoe je aan de regels kunt voldoen? Dan kun je gemakkelijk op de website van de Inspectie diverse checklist en tools vinden die jou kunnen helpen. Bijvoorbeeld: https://www.inspectie-checklist.nl/checklist/uitzendbureaus.
* Alle informatie in dit artikel is afkomstig uit het Jaarplan 2022 | Nederlandse Arbeidsinspectie.
