In Nederland hebben werknemers recht op medezeggenschap binnen het bedrijf waar zij werkzaam zijn en een arbeidsovereenkomst hebben. Dit houdt in dat jouw werknemers invloed kunnen en mogen uitoefenen op de besluitvorming en/of beleid van je bedrijf. Ofwel simpel gezegd: je werknemers mogen meepraten en meedenken met jou als werkgever en je bedrijf.
Het medezeggenschap wordt uitgevoerd door ondernemingsorganen zoals via een ondernemingsraad (or) of een personeelsvertegenwoordiging (PVT). Als je bij een klein bedrijf werkt dat niet over een OR evenals PVT beschikt, kun je je stem laten horen tijdens de personeelsvergaderingen.
Medezeggenschapsrecht is vastgelegd in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR).
De ondernemingsraad (OR)
Ondernemingen met meer dan 50 werknemers, zijn verplicht een ondernemingsraad in het leven te roepen. De OR denkt mee over bedrijfseconomische maar ook sociale kwesties en geeft advies over besluitvorming. Op grond van de Wet op de Ondernemingsraden heeft een OR recht op informatie, adviesrecht, instemmingsrecht, initiatiefrecht en scholingsrecht. Tevens heeft de OR ook als taak de nalevering van de gemaakte afspraken te bevorderen.
Als je als ondernemer een regeling wilt doorvoeren op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden, moet je altijd goedkeuring krijgen van de ondernemingsraad (of personeelsvertegenwoordiging).
In de ondernemingsraad zitten tenminste vijf werknemers, die namens al het personeel overleggen met het bestuur van het bedrijf. Wie van alle werknemers in de OR komen te zitten, wordt bepaald door middel van stemmen.
Personeelsvertegenwoordiging (PVT)
Bij bedrijven met minimaal 10 werknemers en minder dan 50 werknemers kan er een personeelsvertegenwoordiging worden ingesteld. Dit is enkel verplicht wanneer de meerderheid van je werknemers hierom vraagt of wanneer het in een cao staat.
Een personeelsvertegenwoordiging heeft minder rechten dan de ondernemingsraad. Over bepaalde onderwerpen heeft een PVT instemmingsrecht, adviesrecht en recht op informatie.
Heb je binnen je bedrijf geen ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging? Dan ben je als ondernemer verplicht als je personeel minimaal twee keer per jaar inspraak en informatie te geven tijdens een personeelsvergadering.
Verandering in de WOR
Met ingang van 2022 moeten flex- en uitzendkrachten meer betrokken worden bij medezeggenschap. Dit wordt gerealiseerd door de verkorting van de termijnen voor actief en passief kiesrecht van flexkrachten. Dit termijn is nu drie maanden, in plaats van zes en twaalf maanden.
Ook gaan uitzendkrachten nu eerder meetellen als 'in de onderneming werkzame personen'. Na 15 maanden gaat een uitzendkracht medezeggenschapsrechten opbouwen en na in totaal 18 maanden verwerft hij actief en passief kiesrecht.
